102. rocznica powrotu Więcborka do Macierzy. Odsłonięcie tablicy ofiar niemieckich żołnierzy łotewskiej dywizji SS [zdjęcia]

Obchody upamiętniające powrót Więcborka do Macierzy po 148 latach niewoli rozpoczęły się od uroczystości na Placu Jana Pawła II przy Pomniku Orła Białego. Miasto wyzwolił oddział oddział “Błękitnej Armii”. Po przemówieniach i złożeniu wiązanek przez władze miasta, gości i delegacje odsłonięto zaktualizowaną tablicę na obelisku przy szosie Runowo-Młyn, upamiętniającą co najmniej 19 Polaków pomordowanych przez żołnierzy niemieckich z łotewskiej 15. Dywizji Grenadierów SS “Lettland” w nocy z 25 na 26 stycznia 1945 roku. Jej odsłonięcia dokonała m.in. pani Irena Budziak – wnuczka zamordowanego w tym miejscu Stanisława Dyczyńskiego.

- Głaz upamiętniający 18 mieszkańców Mroczy i nieletnich więźniów obozu w Potulicach został odsłonięty w 1972 r. Dzięki badawczej pracy dr. Sławomira Łanieckiego wyszło na jaw, że w rzeczywistości zostało zastrzelonych 19, nie 18 osób. Jedna z ofiar nazywała się Dyczyński, nie Dyszczyński, jak zostało to umieszczone na tablicy. Łotysze z 15 Dywizji Grenadierów Waffen SS, rozstrzelali 19 mieszkańców Mroczy, uprzednio przetrzymując ich w piwnicach kościoła rzymsko-katolickiego. Trzem chłopcom udało się przeżyć do rana. Dwóm pomogła, mieszkająca w pobliżu Niemka, trzeci zaś, 20-letni Janek Gołąbek, nie dożył nadejścia pomocy. Nazajutrz znaleziono jego zwłoki. Uratowali się Józef Lamparski i Leszek Ligman – opisuje Sławomir Sobecki z Więcborka, z którego inicjatywy zaktualizowano tablicę.

1. Marian Bąk
2. Jan Czarnecki
3. Jan Gołąbek
4. Stanisław Dyczyński
5. Wincenty Florczak
6. Leon Kaczmarek
7. Łucjan Kaczmarek
8. Franciszek Kujawa
9. Edmund Majewski
10. Franciszek Szymański
11. Czesław Szymański

Tożsamości ośmiu osób nie ustalono.