Kasety wideo, czyli Netflix naszego dzieciństwa. Tak w PRL-u wyglądało kino domowe

Kasety VHS (Video Home System) były jednym z kluczowych nośników wideo w poprzednich dekadach. Ich historia i popularność są niezwykle ciekawe, zwłaszcza w kontekście obecnych technologicznych zmian. Co prawda, VHS na początku konkurowało z formatem jV2 i Betamax, jednak żaden z tych formatów nie osiągnął takiego sukcesu jak kaseta VHS, która zdominowała rynek. O zwycięstwie formatu zadecydowała niska cena VHS, długość zapisu (zazwyczaj 180 minut) oraz polityka przedsiębiorstwa Sony, która nie zgodziła się, by na ich nośnikach zapisywane były filmy erotyczne. Na VHS były one ogólnodostępne i właśnie to dzięki nim spopularyzował się ten system.

• Zobacz też: Banknoty PRL - zdjęcia, ceny z OLX. Na takich starych pieniądzach możesz zarobić

Kasety VHS osiągnęły swoją największą popularność w latach 80. i 90. XX wieku. Były one pierwszym dostępnym masowo nośnikiem wideo, umożliwiając nagrywanie i odtwarzanie programów telewizyjnych, poradników, koncertów, filmów, także tych animowanych. VHS stał się powszechnie stosowany w domowym zaciszu, stanowiąc źródło rozrywki i edukacji.

- Format ten na Zachodzie pojawił się w połowie lat 70. W Polsce rynek zalany był przez kasety szczególnie na przełomie lat 80. i 90. To też czas wybuchu wypożyczalni kaset wideo. Wtedy była to kwintesencja kina, filmu – wspomina Wojciech Przylipiak w swoim cyklu audycji „Historia polskiej popkultury”, autor książki „Sex, disco i kasety wideo. Polska lat 90.”, „Czas wolny w PRL” i popularnego bloga Bufet PRL.

Bajki na kasetach wideo to było coś! Tom i Jerry, Wilk i Zając, Król Lew, Jetsonowie, Chip i Dale, a także popularne kinowe hity jak Pulp Fiction, American Psycho cy też koncerty, zwłaszcza rockowych zespołów, oglądane na kasetach wideo stwarzały niepowtarzalny klimat.

„Nie przewijaj kasety na podglądzie, bo się zepsuje!” - pamiętacie to hasło? Kasetę wideo po obejrzeniu, szczególnie jeśli była wypożyczalni lub pożyczona, wypadało przewinąć do początku. Można to było zrobić bez podglądu, tak jak „przykazano” lub na podglądzie obrazu. Ta druga opcja była bardzo przydatna, gdy chciało się wrócić do konkretnego fragmentu filmu. Pokutowało jednak przekonanie, że w ten sposób taśmę można zatrzeć, a po jakimś czasie kasety po prostu będzie się psuła.

Obecnie wiele starych kaset VHS nie ma znacznej wartości finansowej, z wyjątkiem kilku rzadkich i poszukiwanych tytułów. Wartość kaset zależy od różnych czynników, takich jak rzadkość, stan zachowania, popularność i popyt kolekcjonerski. Znaczna część starych kaset VHS ma przede wszystkim wartość sentymentalną i historyczną.

Jednak kto wie, czy za jakiś czas nie wrócą do łask, tak jak chociażby płyty winylowe czy kasety magnetofonowe. Jeśli masz jeszcze takie stare kasety w kartonach, nie wyrzucaj! Być może ich wartość z biegiem czasu wzrośnie.

Powrót kasety VHS może zdziwić, zwłaszcza w dobie cyfrowych strumieni mediów. Ma on jedynie uzasadnienie w kilku czynnikach:

• nostalgii - dla wielu osób kasety VHS są związane z ich dzieciństwem i młodością, co wywołuje silne uczucie sentymentu,
• estetyce - charakterystyczny "szum" i wygląd obrazu VHS ma swój specyficzny urok estetyczny, który przyciąga miłośników retro,
• kolekcjonowaniu staroci - wśród kolekcjonerów i pasjonatów istnieje moda na poszukiwanie rzadkich i unikalnych kaset, które stanowią wyjątkowy kawałek historii.

- W połowie lat 90. kaseta powoli odchodzi, bo pojawia się format DVD. W 2003 roku jego sprzedaż prześciga kasety, a w 2006 roku wychodzi ostatni film na VHS. Jeszcze dziś kaseta wideo trochę żyje, oczywiście nie tak jak w latach 80. czy 90., kiedy VHS był formatem dominującym. Teraz już film przeniósł się do Internetu. Ne wiem, czy to dobrze czy źle. Na pewno jest inaczej – mówi Przylipiak.

Obecnie odtwarzanie starych kaset VHS na magnetowidach nie jest kultywowane na szeroka skalę, ponieważ wiele domów nie ma już odtwarzaczy VHS. Jednak dla tych, którzy chcą nadal oglądać stare treści, istnieją różne rozwiązania, takie jak przestarzałe odtwarzacze VHS, wypożyczalnie, których w Polsce ostało się kilka, jak na przykład wypożyczalnia Wideo-Wojtek w Gdyni lub zakupy w sklepach z używanymi przedmiotami.